72 złote medale podczas letnich igrzysk olimpijskich, po odzyskaniu niepodległości, wywalczyli polscy sportowcy. Ten pierwszy, historyczny, to zasługa Haliny Konopackiej. W 1928 roku Polka utalentowana w wielu dziedzinach, nie tylko związanych ze sportem, zachwyciła świat. Podczas rywalizacji olimpijskiej w Amsterdamie specjalistka w rzucie dyskiem już w pierwszej próbie wskazała rywalkom na igrzyskach miejsce w szeregu.
Halina Konopacka – pierwsza mistrzyni olimpijska w historii Polski
Pierwsza polska złota sportsmenka miało wszystko, żeby odnieść sukces. Konopacka pochodziła z dobrego domu, gdzie nie brakowało miejsca dla kultury fizycznej. O pięć lat starszy brat Tadeusz, był piłkarzem Polonii Warszawa, pracował również – już jako członek sztabu – z lekkoatletami. Halina początkowo podpatrywała głównie te męskie zajęcia, połykając bakcyla do spróbowania swoich sił sportowej rywalizacji. Co ciekawe, lekkoatletyka wcale nie była dla niej wyborem numer jeden.
Zaczęło się od narciarstwa. Była też słabość do tenisa ziemnego czy koszykówki. Konopacka miała przy tym nietypowe jak na początek XX wieku warunki fizyczne, mierząc aż 181 cm wzrostu. Przeciętna średnia u pań z tamtych czasów była około 20 cm mniejsza. To nie przeszkodziło jej w kolejnym, sportowym zamiłowaniu, mianowicie jazdy za kółkiem. A prawo jazdy u kobiet, to też nie było oczywistość.
Ostatecznie w 1924 roku Konopacka sięgnęła po swoje dwa pierwsze tytuły mistrzyni Polski. Triumf przyniosły jej zmagania w rzucie dyskiem oraz pchnięciu kulą. Dwa lata później (tj. 1926) Konopacka w pierwszej z wymienionych dyscyplin ustanowiła rekord świata. Dysk pofrunął na odległość 34,15 m. Dodatkowo w tym samym roku Polka zwyciężyła w Światowych Igrzyskach Kobiet. Stało się jasne, że Konopacka to faworytka do złota na igrzyskach w Amsterdamie. Sukcesu tak potrzebnego w niepodległej Polsce.
Miss igrzysk, poetka, bohaterka II wojny światowej
Wtorek 31 lipca 1928 roku, Amsterdam. Konkurs rzutu dyskiem pań. Konopacka zaczarowała rywalizację, zachwycała od samego początku. Pierwsza próba? Pozycja liderki. Najlepszy rzut? Na odległość 39,62 m, czyli ustanawiając nowe, rekord świata oraz najlepszy wynik olimpijski. Stało się jasne, że na holenderskiej ziemi zostanie odegrany Mazurek Dąbrowskiego.
Polka oczarowała w Amsterdamie nie tylko pod względem sportowym. Konopacka została wybrana miss igrzysk. Polka stała się ulubienicą w kraju, nad jej sukcesem cmokał nawet słynny Marszałek Józef Piłsudski. Warto jednak podkreślić, że polska mistrzyni olimpijska niezależnie od skali sportowego sukcesu, nadal rozwijała się na wielu płaszczyznach. Tym bardziej imponując oraz stając się przykładem dla innych kobiet. Swoją odwagą, talentem i przekonaniem, że Polska nie jest w niczym gorsza od innych krajów.
W 1929 roku Konopacka wydała tomik poezji pt. „Któregoś dnia”. Lubiła również malować, a była przy tym redaktorką naczelną pisma sportowego „Start”.
„Mówili, że umiem tylko rzucać dyskiem, a duszy nie posiadam. Więc chciałam po prostu dać dowód, że jestem i kobietą, a nie jakimś sportowym, mechanicznym robotem, i mam w sobie jakąś poezję, która pragnęłam nawet w rzucaniu dyskiem wtedy wyrazić. No i zdarzyło się, że udowodniłam tą książeczką malutką i byłam z niej bardzo dumna, i jeszcze jestem, i nie wstydzę się tej – powiedzmy – słabości” – przyznała Konopacka, cytowana w książce pt. „Sportsmenki” Krzysztofa Szujeckiego.
W 1931 roku mistrzyni olimpijska z Amsterdamu zakończyła sportową karierę. Była równie błyskawiczna co imponująca. Złoto igrzysk, 27 tytułów mistrzyni Polski (od pchnięcia kulą, poprzez pięciobój, kończąc na sztafetach 4x100 bądź 4x200 m), a do tego 23 rekordy kraju i trzy światowe (tu już tylko w rzucie dyskiem). Te kilka najważniejszych wyników nadal budzi ogromny szacunek.
Zaginiony złoty medal i tęsknota za Polską
Prywatnie Konopacka na początku dorosłego życia związała się z pułkownikiem Ignacym Matuszewskim. Ministrem, który był wielkim patriotą, a zasłynął m.in. z brawurowo przeprowadzonej akcji ewakuacji złota Banku Polskiego po wybuchu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku. Konopacka towarzyszyła zresztą mężowi, prowadząc jedną z ciężarówek, które łącznie przewoziły przeszło 80 ton krajowego majątku. Docelowo do Francji. Ostatecznie jednak realia wojenne sprawiły, że wraz z mężem musieli uciekać aż na inny kontynent.
Co ciekawe, podczas przemierzania świata w okresie wojny, zaginął złoty medal olimpijski Konopackiej. Niestety, już nigdy miał się nie odnaleźć.
Sama mistrzyni na emigracji sportowo powróciła do narciarstwa oraz gry w tenisa. Konopacka osiadła w Stanach Zjednoczonych. Do Polski wracała jednak z dużym sentymentem. Mistrzyni zmarła w 1989 roku, a rok później jej prochy spoczęły na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.
W listopadzie 2018 roku Andrzej Duda uhonorował Halinę Konopacką w szczególny sposób. Prezydent RP nadał mistrzyni pośmiertnie najwyższe polskie odznaczenie, tj. Order Orła Białego. Dokładnie w stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości.
XXXIII Letnie Igrzyska Olimpijskie w Paryżu już od 26 lipca
Stolica Francji już dwukrotnie była gospodarzem letnich IO w historii olimpizmu. Paryż gościł najważniejszą sportową imprezę jednak bardzo dawno, w 1900 oraz 1924 roku. Międzynarodowy Komitet Olimpijski zdecydował, że równo sto lat po ostatniej wyżycie na paryskiej ziemi, ponownie to serce Francji będzie główną areną zmagań letnich igrzysk.
Hasem IO 2024 jest: „Igrzyska szeroko otwarte”. Od środy 24 lipca (ceremonia otwarcia 26.07) do niedzieli 11 sierpnia zostanie rozegranych łącznie aż 329 konkurencji w 32 sportach. Udział w olimpijskiej rywalizacji weźmie łącznie ponad 10 tysięcy sportowczyń i sportowców. Co ciekawe, w Paryżu dojdzie do pełnego równouprawniania, dokładnie po 50 procent uczestniczek i uczestników na igrzyskach.
Reprezentacja Polski na ostatnich olimpijskich zmaganiach, podczas IO 2020 w Tokio (rozegrane w 2021 roku ze względu na pandemię COVID-19), zdobyła łącznie 14 medali. Złożyły się na to cztery złote oraz po pięć srebrnych i brązowych krążków. W stolicy Japonii przed trzema laty wystąpiło łącznie 211 polskich reprezentantek i reprezentantów.
Czytaj też:
Nowa rola Sułek, powrót Baumgart-Witan, stalker Swobody. Byliśmy na Halowych Mistrzostwach PolskiCzytaj też:
To ona odkryła talent Ewy Swobody. Zdradziła, jak do tego doszło